Wystawy psów rasowych – oceny
Oceny w klasach młodszych szczeniąt i szczeniąt
W pierwszych miesiącach życia psiaki znajdują się w intensywnej fazie rozwoju. Wiele cech dopiero zaczyna się ujawniać lub ujawni za jakiś czas, ciężko więc ocenić, jak bliskie będą ideałowi ze wzorca FCI. Sędzia może natomiast ocenić potencjał wystawowy, czyli jak pies rokuje na przyszłość – czy według sędziego będzie odnosił sukcesy na ringu, czy raczej nie. Z tego powodu w najniższych klasach – młodszych szczeniąt (4-6 miesięcy) oraz szczeniąt (6-9 miesięcy) skala ocen składa się tylko z trzech możliwości: wybitnie obiecującej, obiecującej i mało obiecującej.
Młodsze szczenięta i szczenięta, niezależnie od uzyskanej oceny, otrzymują dyplom z kartą oceny psa oraz mają przyznawane lokaty (bez medali). Niektórzy organizatorzy (lub fundatorzy nagród) przygotowują również pamiątkowe rozety na dobry początek przygody z wystawami.
Ocena wybitnie obiecująca
Ocena wybitnie obiecująca to najwyższa możliwa do uzyskania ocena na wystawach w klasach: młodszych szczeniąt oraz szczeniąt. Piesek lub suczka od samego początku bardzo dobrze rokuje, jest śmiały, wesoły, prawidłowo się rozwija, a istotne wady nie ujawniają się. Sędzia przyznając ocenę wybitnie obiecującą wskazuje, że oceniane szczenię ma w przyszłości duże szanse na sukcesy wystawowe.
Ocena obiecująca
Druga w kolejności ocena w klasach młodszych szczeniąt i szczeniąt. Piesek lub suczka z taką oceną może np. przejawiać nieśmiałość czy nieprawidłowo stawiać łapki, ale są to zazwyczaj nieprawidłowości możliwe do poprawienia i wypracowania – odpowiednią socjalizacją, habituacją, ćwiczeniami czy zwyczajnie czasem i wzrostem pieska. Szczeniak z oceną obiecującą ma również w przyszłości szansę na sukcesy wystawowe.
Ocena mało obiecująca
Ocena mało obiecująca jest najsłabszą oceną, możliwą do uzyskania w klasach młodszych szczeniąt i szczeniąt. Może być przyznana, gdy u psiaka ujawniają się poważne wady, zwierzę nie rozwija się prawidłowo i sędzia ma wątpliwości co do przyszłości wystawowej szczeniaka.
Uzyskanie oceny mało obiecującej nie przekreśla możliwości sukcesów wystawowych w starszych klasach, ale powinno być wyraźnym sygnałem dla opiekuna i wystawcy, że należy przyjrzeć się takiemu psiakowi, być może wykonać badania, a także mocno z nim popracować.
Oceny w klasach młodzieży, pośredniej, otwartej, weteranów, championów, użytkowej
W klasach starszych, począwszy od klasy młodzieży (9-18 miesięcy), skala ocen zmienia się. Psy i suki są starsze, wzrost nie jest już tak intensywny, jak w klasach szczenięcych. Wady, jeśli miałyby się pokazać, będą już zazwyczaj widoczne, a charakter jest już w dużej mierze ukształtowany. Sędzia może dokładniej ocenić zwierzę, dlatego skala ocen rozszerza się do 6 możliwości: doskonałej, bardzo dobrej, dobrej, dostatecznej, dyskwalifikującej oraz nie do oceny.
Ocena doskonała
Przyznawana jest psu lub suce bardzo bliskim ideałowi opisanemu we wzorcu danej rasy FCI, będącym w doskonałej formie psychicznej (brak lękliwości, agresji itp.) oraz fizycznej (np. odpowiedni poziom muskulatury i tkanki tłuszczowej – z jednej strony brak wychudzenia, z drugiej nadprogramowych kilogramów). Z psa (suki) bije harmonia, pewność siebie, spokój oraz klasa – w postawie statycznej, jak i w ruchu. Piętno płci musi być wyraźne – sucze psy i samcze suki są w niektórych wzorcach ras wskazywane jako poważne wady lub nawet wady dyskwalifikujące. Drobne niedoskonałości mogą być ignorowane, pod warunkiem przeważających zalet psa (suki) i ich bliskości ideałowi.
Ocena doskonała to najwyższa możliwa do uzyskania ocena na wystawach w klasach: młodzieży, pośredniej, otwartej, weteranów, championów oraz użytkowej. Za jej otrzymanie oraz zajęcie miejsca 1, 2 lub 3 zazwyczaj przyznawane są medale (złoty, srebrny, brązowy) lub rozety. Każdy pies i suka z oceną doskonałą, niezależnie od zajętej lokaty, otrzymuje pamiątkowy dyplom z kartą oceny psa.
Ocena bardzo dobra
Ocenę bardzo dobrą może otrzymać wyłącznie pies (suka) wysokiej klasy, posiadający cechy typowe dla danej rasy – budowę ciała oraz charakter. Wystawiany pies (suka) musi być w odpowiedniej kondycji psychicznej i fizycznej. Drobne błędy są tolerowane, o ile nie jest ich wiele i nie dotyczą budowy ciała psa.
Ocena bardzo dobra jest drugą najlepszą oceną, możliwą do uzyskania na wystawach psów rasowych. Przy jej otrzymaniu również przyznawane są lokaty, jednak wystawcy nie są nagradzani pamiątkowymi medalami, ani rozetami – otrzymują wyłącznie dyplom z kartą oceny psa.
Ocena dobra
Ocenę dobrą otrzyma pies (suka), posiadający główne cechy charakterystyczne dla danej rasy, ale będący daleki od ideału ze wzorca FCI. Wady, które pies (suka) posiada nie są wadami dyskwalifikującymi, ale są na tyle poważne, że ocena wyższa nie byłaby adekwatna. Wady nie zostały w żaden sposób ukryte, ani skorygowane.
Przy ocenie dobrej nie jest przyznawana lokata, ani nie są wręczane pamiątkowe medale czy rozety. Wystawca otrzymuje wyłącznie dyplom z kartą oceny psa.
Ocena dostateczna
Ocena dostateczna jest przyznawana psu lub suce, odpowiadającym wzorcowi FCI, ale mającym znaczące wady i nie posiadającym pewnych istotnych cech charakterystycznych dla danej rasy. Ocenę dostateczną może również otrzymać pies (suka), którego kondycja fizyczna nie jest dobra – jest wychudzony lub wręcz odwrotnie – ma za dużo tłuszczu.
Przy ocenie dostatecznej nie jest przyznawana lokata, ani nie są wręczane pamiątkowe medale czy rozety. Wystawca nie otrzymuje nawet dyplomu, a wyłącznie kartę z oceną psa.
Ocena dyskwalifikująca
Ocena dyskwalifikująca powinna być przyznana w sytuacji, gdy:
- zachowanie psa/suki wyraźnie odbiega od opisanego we wzorcu FCI, w tym wykazuje zachowania agresywne – nie pozwala się dotknąć, warczy na wystawcę lub sędziego, próbuje ugryźć (człowieka lub inne wystawiane psy) itp.
- wygląd psa/suki wyraźnie odbiega od opisanego we wzorcu FCI, np. posiada wady zgryzu, braki w uzębieniu, nieprawidłowe umaszczenie, typ szaty, albinizm, nieprawidłowo wykształcone jądra lub ich brak itp.
- posiada wady zagrażające zdrowiu i/lub życiu zwierzęcia,
- posiada wady dyskwalifikujące, wskazane we wzorcu FCI danej rasy.
Zdyskwalifikowany pies (suka) nie ma przyznawanej lokaty, nie otrzymuje dyplomu, medali, ani rozet; otrzymuje wyłącznie kartę oceny.
Nie do oceny
Jeśli sędzia nie może przyznać psu/suce żadnej z powyższych ocen, w karcie oceny zaznaczana jest opcja “nie do oceny”, a wystawca z psem są wypraszani z ringu. Adnotację “nie do oceny” może “zdobyć” zwierzę, które:
- nie pozwala sędziemu na dotyk, uniemożliwiając ocenę np. poprawności budowy ciała, jakości szaty, długości ogona, poprawności zgryzu i kompletności uzębienia czy obecności obu jąder,
- próbuje uciec z ringu, skacze na wystawcę lub zachowuje się w inny sposób, uniemożliwiający ocenę psa w ruchu,
- posiada ślady operacji, leczenia czy zabiegów, mających na celu korygowanie wad i innych nieprawidłowości w budowie psa, np. powiek, ogona czy uszu,
- nie posiada śladów wyżej wymienionych operacji czy zabiegów, ale sędzia ma uzasadnione podejrzenie ich przeprowadzenia.
W karcie oceny powinno znaleźć się uzasadnienie przyznania psu adnotacji “nie do oceny”.
